علت سر ریز شدن آب از درب رادیاتور خودرو

اگر تا به حال پس از یک رانندگی معمولی درب کاپوت را بالا زده‌اید و با بخار و ریزش آب از کنار درب رادیاتور روبه‌رو شده‌اید، احتمالا همان لحظه ضربان قلبتان تندتر شده است! این اتفاق ناگهانی فقط نشانه یک خرابی ساده نیست، بلکه هشداری است که سیستم خنک‌کننده خودرو برای جلوگیری از آسیب‌های عمیق‌تر به موتور صادر می‌کند. شما در این مقاله از وب‌سایت پیشرو یدک یاد می‌گیرید که علت سر ریز شدن آب از درب رادیاتور خودرو چیست، چه عوامل فنی و دقیقی قرار دارد و چگونه می‌توان با شناخت همین موارد، از هزینه‌های سنگین تعمیراتی جلوگیری کرد.

علت سر ریز شدن آب از درب رادیاتور خودرو چیست؟

سرریز شدن آب از درب رادیاتور یکی از رایج‌ترین علائم وجود مشکل در سیستم خنک‌کننده است. این اتفاق معمولاً به دلیل بالا رفتن بیش از حد فشار داخل رادیاتور رخ می‌دهد؛ فشاری که یا از دمای غیرعادی نشئت می‌گیرد یا از خرابی قطعاتی که نقش تنظیم و کنترل آن را دارند. در ادامه، مهم‌ترین علت‌های فنی را به‌صورت دسته‌بندی و کامل بررسی می‌کنیم.

خرابی درب رادیاتور

درب رادیاتور برخلاف ظاهر ساده‌اش یکی از حیاتی‌ترین اجزای سیستم خنک‌کننده است. این قطعه فشار داخل مدار آب را تنظیم می‌کند و اجازه نمی‌دهد در اثر افزایش دما، مایع رادیاتور به نقطه جوش برسد و از مدار خارج شود. زمانی که فنر داخلی درب ضعیف شود یا واشر آن آسیب ببیند، درب دیگر قادر به نگه داشتن فشار استاندارد نیست. در نتیجه، قبل از اینکه دما واقعاً به حد بحرانی برسد، آب از اطراف درب به بیرون رانده می‌شود.

خرابی درب رادیاتور معمولاً در خودروهایی دیده می‌شود که مدت طولانی از همان درب کارخانه استفاده می‌کنند یا از مایع خنک‌کننده نامناسب بهره می‌برند. ورود رسوبات به محفظه درب نیز می‌تواند باعث بسته نشدن کامل آن و ایجاد نشتی شود. در چنین شرایطی حتی اگر سیستم خنک‌کننده کاملاً سالم باشد، درب معیوب خودش به‌تنهایی عامل سرریز آب خواهد بود و شما ممکن است اشتباهاً به سراغ تعمیرات سنگین‌تر بروید.

کمبود آب یا هوا گرفتن سیستم خنک‌کننده

زمانی که سطح آب در رادیاتور پایین بیاید یا هوا وارد مدار شود، عمل چرخش و انتقال حرارت مختل می‌شود. وجود هوا در سیستم باعث ایجاد نقاط داغ می‌شود و موتور را به مرز داغی شدید نزدیک می‌کند. در این حالت فشار به طور ناگهانی افزایش یافته و آب از درب رادیاتور به بیرون پرتاب می‌شود. کمبود آب نیز همین اثر را دارد، زیرا موتور مجبور است با ظرفیت کمترِ خنک‌کننده کار کند.

هوا گرفتن سیستم ممکن است به دلیل باز شدن شیلنگ‌ها، تعویض ترموستات یا حتی نشتی‌های کوچک رخ دهد. متأسفانه بسیاری از رانندگان تصور می‌کنند با اضافه کردن آب مشکل رفع می‌شود، درحالی‌که هوا باید به‌طور اصولی تخلیه شود. اگر این کار انجام نشود، هوا دوباره جمع می‌شود و باز هم درب رادیاتور نقش خروج اضطراری آب را ایفا می‌کند؛ زیرا سیستم برای تخلیه فشار هیچ راه دیگری ندارد.

بیشتر بخوانید: زمان تعویض اویل پمپ ماشین کی است؟

خرابی ترموستات موتور

ترموستات وظیفه دارد مسیر گردش آب بین موتور و رادیاتور را باز و بسته کند. زمانی که این قطعه در حالت بسته گیر کند، آب داخل موتور حبس شده و دما به سرعت بالا می‌رود. در چنین شرایطی، موتور داغ شده و مایع خنک‌کننده به دلیل افزایش فشار، مسیر رهایی خود را از طریق درب رادیاتور پیدا می‌کند. این همان لحظه‌ای است که آب با شدت از دهانه رادیاتور بیرون می‌پاشد.

گیر کردن ترموستات معمولاً به‌دلیل رسوب‌های معدنی، استفاده از آب ناسالم یا کارکرد طولانی‌مدت آن رخ می‌دهد. وقتی ترموستات خراب شود، حتی سیستم خنک‌کننده سالم نیز نمی‌تواند دما را کنترل کند. تعویض به‌موقع ترموستات یکی از ساده‌ترین راه‌های پیشگیری از سرریز آب است که بسیاری از رانندگان آن را نادیده می‌گیرند و در نهایت با مشکلات جدی‌تر مانند واشر سرسیلندر سوخته مواجه می‌شوند.

خرابی واتر پمپ

واتر پمپ قلب تپنده سیستم خنک‌کننده است. این قطعه آب را در مدار به گردش درمی‌آورد و اگر از کار بیفتد، هیچ بخشی قادر به انجام وظایف خود نخواهد بود. زمانی که واتر پمپ دچار خرابی پروانه، نشتی یا گیرپاژ شود، گردش آب متوقف شده و موتور در مدت کوتاهی داغ می‌کند. این افزایش دما فشار را بالا می‌برد و در نهایت آب از درب رادیاتور خارج می‌شود.

خرابی واتر پمپ معمولاً همراه با صداهای غیرعادی، لرزش و کم شدن مداوم آب رادیاتور بروز می‌کند. اگر خرابی پمپ به‌موقع تشخیص داده نشود، علاوه بر سرریز آب، امکان آسیب به واشر سرسیلندر نیز وجود دارد. این موضوع می‌تواند هزینه‌های سنگینی ایجاد کند؛ زیرا عدم گردش آب یعنی سیستم خنک‌کننده کاملاً از کار افتاده و موتور بی‌دفاع مقابل افزایش دما قرار گرفته است.

گرفتگی رادیاتور به دلیل رسوبات

استفاده از آب شهری و عدم تعویض دوره‌ای ضدیخ باعث تشکیل رسوبات در لوله‌ها و مجاری رادیاتور می‌شود. این رسوبات جریان طبیعی آب را محدود کرده و راندمان خنک‌کننده را به‌شدت پایین می‌آورد. هنگامی که بخش‌هایی از رادیاتور مسدود شود، موتور سریع‌تر از حالت عادی داغ می‌کند و فشار داخل سیستم افزایش می‌یابد؛ فشار اضافی از طریق درب رادیاتور تخلیه شده و سرریز رخ می‌دهد.

گرفتگی رادیاتور گاهی به‌قدری شدید می‌شود که حتی شست‌وشوی معمولی نیز پاسخگو نیست و باید رادیاتور باز و رسوب‌زدایی عمیق انجام شود. اگر مدت طولانی رسوبات باقی بمانند، باعث خوردگی داخلی رادیاتور نیز می‌شوند و نشتی‌های ریز ایجاد می‌کنند. در چنین شرایطی، سیستم خنک‌کننده همیشه تحت فشار غیرعادی کار می‌کند و سرریز آب تبدیل به یک اتفاق تکرارشونده می‌شود.

بالا رفتن غیرطبیعی دمای موتور

یکی از شایع‌ترین دلایلی که باعث می‌شود آب از درب رادیاتور بیرون بزند، افزایش شدید دمای موتور است. این اتفاق ممکن است ناشی از رانندگی طولانی در ترافیک، بار سنگین، خرابی فن رادیاتور یا حتی کیفیت پایین روغن موتور باشد. وقتی دما بالا می‌رود، آب رادیاتور نزدیک به نقطه جوش می‌شود و فشار داخلی افزایش پیدا می‌کند تا جایی که درب رادیاتور مجبور می‌شود بخشی از آن را تخلیه کند.

در شرایطی که دمای موتور به‌طور مکرر بالا می‌رود، نه‌تنها آب سرریز می‌شود بلکه احتمال آسیب‌دیدن قطعات حیاتی موتور نیز افزایش می‌یابد. بالا رفتن دما در درازمدت باعث تغییر شکل قطعات داخلی و کاهش عمر موتور می‌شود. بنابراین شناخت علت داغ شدن و رفع آن یکی از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه است تا از سرریز مجدد آب و تخریب موتور جلوگیری شود.

بیشتر بخوانید: علت خلاص شدن دنده اتوماتیک حین حرکت

خرابی واشر سرسیلندر

واشر سرسیلندر قطعه‌ای است که وظیفه آب‌بندی محفظه احتراق و مسیرهای عبور آب و روغن را بر عهده دارد. اگر این قطعه بسوزد، گازهای حاصل از احتراق وارد سیستم خنک‌کننده شده و فشار را به‌شدت بالا می‌برد. این فشار غیرطبیعی به‌جای خروج از اگزوز، مسیر رادیاتور را انتخاب کرده و آب با شدت از درب بیرون می‌پاشد. این یکی از خطرناک‌ترین دلایل سرریز رادیاتور است.

سوختن واشر سرسیلندر معمولاً با نشانه‌هایی مانند تغییر رنگ روغن، کم شدن مداوم آب، دود سفید و بدکار کردن موتور همراه است. اگر به‌موقع رسیدگی نشود، نه‌تنها هزینه زیادی برای تعویض واشر باید پرداخت شود، بلکه احتمال تاب برداشتن سرسیلندر نیز وجود دارد. در این حالت، سرریز آب از رادیاتور فقط یکی از علائم اولیه مشکلی بسیار عمیق‌تر است.

کلام آخر

سرریز شدن آب از درب رادیاتور را نباید یک اتفاق ساده یا همیشگی تصور کنید، زیرا این موضوع معمولاً نشانه وجود یک اختلال مهم در سیستم خنک‌کننده یا موتور است. بسیاری از رانندگان با بی‌توجهی به این هشدار کوچک، بعدها مجبور به پرداخت هزینه‌های چندبرابری برای تعمیرات اساسی می‌شوند. به همین دلیل، بررسی دقیق علت و رفع آن در کوتاه‌ترین زمان ضروری است.

اگر با چنین مشکلی روبه‌رو شدید، از حدس و گمان پرهیز کنید و ابتدا درب رادیاتور، سطح آب، سلامت ترموستات و واتر پمپ را بررسی کنید. همچنین مطمئن شوید سیستم خنک‌کننده بدون هوا و عاری از رسوبات است. رسیدگی به‌موقع و درک  علت سر ریز شدن آب از درب رادیاتور خودرو می‌تواند از آسیب‌های سنگین جلوگیری کند و موتور خودرو را سال‌ها در سلامت کامل نگه دارد.

سوالات متداول

آیا سرریز شدن آب از رادیاتور همیشه نشانه داغ شدن موتور است؟

نه، گاهی خرابی درب رادیاتور یا هوا گرفتن سیستم باعث سرریز می‌شود حتی اگر دمای موتور کاملاً طبیعی باشد.

آیا اضافه کردن آب می‌تواند مشکل سرریز رادیاتور را برطرف کند؟

به‌طور موقت ممکن است کمک کند، اما اگر علت اصلی رفع نشود، دوباره با سرریز مواجه خواهید شد.

رانندگی با رادیاتور سرریز چه عواقبی دارد؟

این کار می‌تواند به داغ کردن موتور، سوختن واشر سرسیلندر و آسیب جدی به قطعات داخلی منجر شود.